Dicionario visual. Margarida

Se buscas unha definición científica: DIGALEGO.
Se che abonda unha máis simple: DRAG.

Dicionario visual. Aldraxar

Outro exemplo da supremacía cultural europea e dos altos valores da civilización occidental

"Aldraxar" no DRAG

Romaxe de Nosa Señora da Barca. Lorca por Marful

Un dos seis poemas galegos de García Lorca, musicado pola xenial e desaparecida banda Marful

Dicionario visual. Magnolia

En galego usamos o mesmo nome para a árbore e a flor.

venres, 11 de marzo de 2016

Parellas imposibles. Escoba/Vasoira

Escoba  //  Vasoira

As vasoiras primitivas facíanse (e aínda se fan) coas ramiñas da escoba.

Dicionario visual. Escavadora

No DRAG e no DIGALEGO

O significado de "padeadora" no Gran Dicionario Xerais da Lingua coincide coa acepción do DRAG. No DIGALEGO, cámbiache o conto.

Louvanza dos queixos de San Simón. Manuel María


Este poema foi tirado da colección Bibiloteca 120 Galega (publicada en 2002), que recolle os textos fixados polo autor en 2001.

martes, 8 de marzo de 2016

Dicionario fraseolóxico visual. Comeuche a lingua o gato?

A pregunta "Comeuche a lingua o gato?" emprégase cando alguén fica calado para impelelo a falar.

Cada elo fai cadea

Sucédense sen pausa as agresións contra as mulleres, acá e acolá, como un rosario infame de doas negras para nos acovardar e nos excluír unha vez máis dos espazos públicos e para impedir que, revelándonos, nos rebelemos. Podería expór aquí centos de casos, mais aludirei unicamente a catro novas dos últimos días:

Hai menos dunha semana asasinaron a ecoloxista Berta Cáceres. Quen fixera recuar á maior construtora do mundo (a chinesa Sinohydro) no proxecto hidroeléctrico de Agua Zarca (Honduras) non cedera ás ameazas de morte, de violación, de secuestro das súas fillas... e pagouno coa vida. Berta non calou.

O mes pasado, unha estudante -María Fungueiro- denunciou un profesor da USC -Luciano Méndez Naya- polos seus comentarios machistas verbo da súa vestimenta. Ao remate da clase, a moza recriminou ao docente a súa actitude, sen conseguir que se desculpase. Ben ao contrario, este respondeulle cunha saída de ton digna de mellor causa, o que motivou a denuncia da afectada e mais de varios compañeiros ante o reitorado. María non calou.

A finais de febreiro, dúas mozas arxentinas, María e Marina, que viaxaban por Ecuador, foron asasinadas (unha, a golpes; a outra, apuñalada) por non acceder ás pretensións sexuais de dous homes. Os medios de comunicación publicaron a noticia remarcando que as turistas viaxaban "soas": paradoxo lingüístico nunca aplicado aos varóns. Unha estudante de Ciencias da Comunicación paraguaia, Guadalupe Acosta, escribiu entón Ayer me mataron: a apócrifa carta póstuma dunha das mozas, un relato de xustiza e dignidade que os medios lles negaban. Guadalupe non calou.

O 17 de febreiro, a xuíza María Carmen Molina, do Xulgado de Violencia sobre a Muller, de Vitoria, preguntoulle a unha denunciante de agresión sexual se "pechara ben as pernas". A Asociación Clara Campoamor, que asesora mulleres en risco de exclusión social, solicitou que a maxistrada fose cesada ou, cando menos, afastada do seu cargo. A entidade feminista non calou.

Diráseme que os casos non son comparables: que non é o mesmo que te violen ou te maten a que se metan coa túa forma de vestir; que desconfiar dunha denunciante de abusos sexuais non significa humillación tras a humillación; que os titulares dos xornais son unicamente palabras escollidas ao chou.  E máis: que cobrar un salario menor polo mesmo traballo non é maltrato, que gabar o físico dunha descoñecida pola rúa é un piropo, que o reparto desigual das tarefas no fogar é unha decisión doméstica tomada libremente, que o teito de cristal é un enxeño arquitectónico, que hai mulleres empoleiradas sobre tacóns de agulla por afán equlibrista e que ás nenas lles gusta o rosa porque si.

E non. A violencia contra as mulleres non é un conxunto de casos illados que acontecen por mala sorte. Falamos dunha estrutura social noxenta, asentada nunha ideoloxía dominante, o machismo, que estende as súas poutas opresoras sobre as nenas e as mulleres desde antes do seu nacemento (polas expectativas diferenciadas que se xeran en función do xénero) ata despois da súa morte (como pon de relevo a carta de Guadalupe Acosta). Falo de que os mal chamados "micromachismos" son o primeiro elo dunha cadea que desemboca, no seu extremo, nos asasinatos de mulleres; e digo que non poderemos crebar esa cadea sen atacar todos e cada un dos aneis que a compoñen, por insignificantes que parezan.

Dicionario visual. Ultramarinos


Escollín para ilustrar esta palabra, hoxe en desuso, unha imaxe tirada do blog de Avelino Gómez Quirós, blog adicado á colleita e difusión de postais e fotografías antigas de Vigo. 
Non sei ben se é pola lembraza da nenez que me evoca o termo ou pola claridade coa que nos transporta (lingüisticamente falando) desde o latín ata a época colonial, o caso é que me encanta este substantivo inmobilizado en plural (plurale tantum) derivado dun adxectivo que se formou engadindo un prefixo latino a un adxectivo derivado á súa vez da palabra primitiva mar.

Vai de Flora: sitio de interese

Hoxe quero recomendarvos unha páxina moi interesante sobre botánica que acabo de descubrir: Vai de Flora. Déixovos unhas fotografías e mais o artigo que as acompaña para que vos fagades unha idea do que podedes encontrar se a visitades.


Bartramia pomiformis Hedw.: mazás equilibristas!

Etimoloxía. O nome xenérico está adicado a J. Bartram, un dos primeiros recolectores de briófitos en América do Norte; o epíteto específico “pomiformis” fai referencia ao parecido que ten a cápsula esporofítica cun froito carnoso de tipo “pomo”, como por exemplo a pera ou a mazá.
Trátase dun brión que podemos atopar en relanzos e gretas de rochedo, en posición vertical ou horizontal, tanto en zonas iluminadas como sombrizas, sobre superficies húmidas e sen carbonato cálcico. Tamén crece sobre o solo e en taludes terrosos frescos. Moi chamativa é a súa cápsula esporofítica, que recorda moito a unha pequena mazá verde.
No Barbanza resulta unha especie pouco frecuente, aparecendo principalmente a certa altitude, en zonas frescas e húmidas dos altos da Serra e no interior de certos bosques caducifolios.

A imaxe: val do río Vilacova (A Coruña, Lousame, Vilacova, Comparada), sobre rochas graníticas húmidas no interior de bosque caducifolio mixto (Querco-Fagetea); 21-II-2016.


Ligazón: Vai de Flora

Dicionario visual. Arrandear(se)


Para veres a definición, escoitar a pronuncia ou saber como se conxugan estes verbos, entra no DRAG

Dicionario visual. Boca de rega


No DIGALEGO aparecen as formas "boca de rego" e "boca de incendios" para designar conceptos diferenciados. 
A expresión "boca de rega" recollina no Gran Dicionario Cumio da Lingua Galega, logo de pescudar no GDXLG e no DRAG sen atopar un termo específico para o obxecto da imaxe.

Dicionario visual. Ascender


Lembra que no DRAG podes consultar a conxugación dos verbos definidos.